WARTO WIEDZIEĆ
SŁOWNIK POJĘĆ SŁOWNIK BIOGRAFICZNY BIBLIOGRAFIA
SŁOWNIK BIOGRAFICZNY

A-H - J-K - M-R - S-Z

Jankowski Jan Stanisław pseud. Soból (1882–1953) - inżynier chemik, działacz polityczny. Po wybuchu wojny zajmował się opieką społeczną, był dyrektorem Departamentu Pracy i Opieki Społecznej Delegatury Rządu RP na Kraj. W marcu 1943 r. objął stanowisko Delegata Rządu na Kraj. W marcu 1945 r. został aresztowany przez sowieckie NKWD (wraz z innymi wysokimi urzędnikami Polskiego Państwa Podziemnego). Wyrokiem moskiewskiego sądu w tzw. procesie szesnastu został skazany na osiem lat więzienia. Zmarł w sowieckim więzieniu, dwa tygodnie przed zakończeniem kary, w marcu 1953 r.

Kirszenbaum Menachem (?-1943) - działacz syjonistyczny, członek żydowskiej samopomocy społecznej w getcie warszawskim. W 1943 r. wraz z rodziną przeszedł na "aryjską stronę". Został zamordowany z rodziną na Pawiaku.

Komorowski Tadeusz pseud. Bór (1895 – 1966) - generał dywizji Wojska Polskiego. Żołnierz wojny obronnej we wrześniu 1939 r. W konspiracji dowódca Obszaru Kraków ZWZ, następnie zastępca Komendanta Głównego AK, od lipca 1943 r. Komendant Główny AK. Podjął decyzję o wybuchu Powstania Warszawskiego. We wrześniu 1944 r. został mianowany Naczelnym Wodzem Polskich Sił Zbrojnych. Po zakończeniu Powstania Warszawskiego, do maja 1945 r., przebywał w niewoli niemieckiej. Po wojnie pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii, gdzie prowadził działalność polityczną.

Korboński Stefan pseud. Nowak (1901 – 1989) - prawnik, publicysta, polityk, członek Stronnictwa Ludowego. W trakcie walk wojny obronnej w Polsce, we wrześniu 1939 r. dostał się do niewoli sowieckiej. Po ucieczce zaangażował się w działalność konspiracyjną w Warszawie. Był odpowiedzialny za gromadzenie bieżących informacji dotyczących życia w okupowanej Polsce na potrzeby radiostacji „Świt”. Był członkiem Politycznego Komitetu Porozumiewawczego, stał na czele Kierownictwa Walki Cywilnej, zajmował się działalnością sądów konspiracyjnych. W marcu 1945 r. został mianowany Delegatem Rządu RP na Kraj. W czerwcu 1945 r. został aresztowany przez sowiecką policję polityczną (NKWD). Po uwolnieniu podjął praktykę adwokacką i powrócił do działalności w ruchu ludowym. Wobec narastających represji władz komunistycznych, podjął decyzję o opuszczeniu kraju. Jesienią 1947 r., przez Szwecję dotarł do USA. Na emigracji prowadził działalność polityczna i publicystyczną.

Kossak – Szczucka Zofia pseud. Ciotka (1889–1968): powieściopisarka. W czasie II wojny światowej zaangażowana w konspirację, prowadziła działalność charytatywną. W 1942 r. była założycielką tymczasowego Komitetu Pomocy Żydom, przekształconego w Radę Pomocy Żydom "Żegota". W 1943 r. została aresztowana i osadzona w obozie koncentracyjnym Auschwitz – Birkenau, następnie przeniesiona do warszawskiego więzienia na Pawiaku, skąd została uwolniona dzięki staraniom władz konspiracyjnych. Po wojnie, przez 12 lat przebywała w Wielkiej Brytanii, prowadząc farmę w Kornwalii. Do Polski wróciła w 1957 r. Została odznaczona medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata.

Kot Stanisław (1885 – 1975) - historyk, polityk związany z ruchem ludowym. Po wybuchu II wojny światowej znalazł się na emigracji. Wchodził w skład rządu gen. Władysława Sikorskiego i Stanisława Mikołajczyka. W latach 1941 – 1942 pełnił funkcję ambasadora Rządu RP na Wychodźstwie w ZSRR. W 1945 r. wrócił do kraju, następnie był ambasadorem Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej w Rzymie. Od 1947 r. pozostawał na emigracji.

Kowalscy – pomagali swojemu szwagrowi Piotrowi Obuchowi w ukrywaniu dwojga Żydów - Elki Cukier i Bereka Pinchesa. Niemcy dowiedzieli się o nich i 6 grudnia 1942 r. spalili całą rodzinę Kowalskich (rodziców, szesnastoletnią Janinę, dwunastoletnią Zofię, sześcioletniego Stefana, czteroletniego Henryka oraz rocznego Tadeusza) i Obuchów.

Kryst Jan (1922 – 1943) - pseudonim Alan, harcerz, żołnierz Armii Krajowej. Jako ochotnik brał udział w walkach w obronie Warszawy we wrześniu 1939 r. Kiedy zdiagnozowano u niego gruźlicę płuc, wystąpił do dowództwa o wyznaczenie zadania o dużym ryzyku. Wyznaczono go do akcji samotnego ataku na restaurację "Adria", która była miejscem spotkań funkcjonariuszy Gestapo. W dniu 22 maja 1943 r. "Alan" zastrzelił w "Adrii" dwóch oficerów niemieckich i ranił dwóch kolejnych. Poległ w trakcie wycofywania się. Jego ciało wykradziono z kostnicy i pochowano w bezimiennym grobie na jednym z warszawskich cmentarzy.

Koestler Arthur (1905 – 1983) - angielski pisarz węgierskiego pochodzenia. Urodził się w zasymilowanej rodzinie żydowskiej. Z wykształcenia był inżynierem, pracował jako dziennikarz. Od 1931 r. był członkiem partii komunistycznej, którą opuścił w 1938 r. Jego najsłynniejszą powieścią jest Ciemność w południe, poświęcona wielkiej czystce w Rosji sowieckiej w latach 1934 – 1939.

Kutschera Frantz (1904 – 1944) - zbrodniarz nazistowski. Od jesieni 1943 r. dowódca policji i SS dystryktu warszawskiego Generalnego Gubernatorstwa, nazywany katem Warszawy. Był odpowiedzialny za zbrodnie przeciwko ludności cywilnej. Za masowe egzekucje Polaków w Warszawie został skazany przez polski sąd konspiracyjny na karę śmierci. Wyrok został wykonany 1 lutego 1944 r. w trakcie Akcji Kutschera, przeprowadzonej przez żołnierzy Szarych Szeregów AK.