A-F - G-K - L-R - S-Ż

Generalne Gubernatorstwo (GG) – jednostka administracyjno – terytorialna, utworzona dekretem A. Hitlera z 12 października 1939 r. W skład GG weszły: województwo warszawskie, krakowskie, kieleckie, lubelskie i część lwowskiego (por. mapa okupowanej Polski). GG stanowiło prowincję niemiecką, w której nie obowiązywały żadne prawa międzynarodowe. Na czele GG stał generalny gubernator Hans Frank, rezydujący w Zamku Królewskim na Wawelu.

Gestapo (Geheime Staatspolizei) – niemiecka Tajna Policja Państwowa, główne narzędzie terroru niemieckiego. Warszawska siedziba Gestapo znajdowała się przy Alei Szucha, a nazwa ulicy stała się synonimem więzienia śledczego.

Getto – w czasie II wojny wydzielony i zamknięty obszar miasta, w którym przymusowo osiedlano ludność żydowską. Z terenu przeznaczonego na getto wysiedlano dotychczasowych nieżydowskich mieszkańców. Getta były oddzielone od reszty miasta najczęściej wysokim murem. Nie można było opuszczać jego granic. Przejście na "aryjską stronę" zagrożone było karą śmierci.

Infamia – kara pozbawienia czci.

Instytut Hoovera – instytucja założona przez Herberta Hoovera w 1919 r. Od tego czasu zgromadziła duże archiwum zawierające materiały dotyczące prezydenta Hoovera, I i II wojny światowej. Ok. 20 % materiałów archiwalnych dotyczy Polski.

Kartki na żywność - w czasie okupacji niemieckiej władze wprowadziły ograniczenia dotyczące żywności . Oficjalnie można było zakupić niewielką ilość produktów żywnościowych objętych kartkami na żywność . Dotyczyło to m.in. chleba, marmolady, kartofli, soli, mąki, kaszy i wielu innych artykułów żywnościowych. Oficjalne przydziały żywności były mocno zaniżone w stosunku do potrzeb człowieka np. w 1941 r. dzienna racja dla ludności polskiej wynosiła 669 kalorii, a dla ludności żydowskiej 253 kalorie(za T. Szarota, Okupowanej Warszawy dzień powszedni). Wprowadzenie tak drastycznych ograniczeń miało na celu biologiczne wyniszczenie ludności.

Kenkarta – dowód tożsamości wydawany przez władze Generalnego Gubernatorstwa wszystkim Polakom, którzy ukończyli 15 rok życia.

Kolaboracja – dobrowolna współpraca z okupantem.

Konferencja w Wannsee (20 stycznia 1942 r.) – spotkanie, w willi przy Großer Wannsee w Berlinie, wysokich rangą przedstawicieli ministerstw i urzędów III Rzeszy oraz SS w celu omówienia kwestii najszybszej i najefektywniejszej metody likwidacji społeczności żydowskiej w Europie (zob. ostateczne rozwiązanie kwestii żydowskiej). Konferencja postanowiła o fizycznej eliminacji wszystkich Żydów określanych w kategoriach rasowych (czyli również osób żydowskiego pochodzenia).

Konferencje Wielkiej Trójki – spotkania przywódców antyhitlerowskiej koalicji. Brali w nich udział: prezydenci USA Franklin Delano Roosvelt (Teherean, Jałta) i Harry Truman (Poczdam), premierzy Wielkiej Brytanii Winston Churchill i Clement Attlee, przywódca ZSRR (tzn. sekretarz generalny partii komunistycznej) Józef Stalin.

Konferencja teherańska (28 listopada 1943 r. – 1 grudnia 1943 r. ) – W czasie tego spotkania zapadły ustalenia dotyczące nowej granicy wschodniej Polski na tzw. linii Curzona (wzdłuż Bugu).

Konferencja jałtańska (4-11 lutego 1945 r.), na której podjęto ostateczne decyzje związane z podziałem Niemiec na strefy okupacyjne. Polska utraciła Kresy Wschodnie na rzecz Związku Radzieckiego, a jako rekompensatę miała otrzymać terytoria należące przed wojną do Niemiec, w tym Pomorze Zachodnie, Prusy Wschodnie i Śląsk. Wielka Trójka zgodziła się także na utworzenie Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej.

Konferencja poczdamska (17 lipca – 2 sierpnia 1945 r. ). Do głównych postanowień konferencji należało obarczenie odpowiedzialnością za II wojnę światową Niemiec i ich demilitaryzacja, denazyfikacja, demokratyzacja, decentralizacja i dekartelizacja. Państwom poszkodowanym miały zostać wypłacone odszkodowania. Podjęto też decyzję o ukaraniu zbrodniarzy hitlerowskich. Stronę polską na konferencji reprezentowali: Bolesław Bierut, Edward Osóbka - Morawski, Stanisław Grabski, Stanisław Mikołajczyk, Wincenty Rzymowski i Michał Rola – Żymierski.

Konfident – tajny współpracownik władz okupacyjnych.

Konspiracja – nielegalna, tajna działalność mająca na celu walkę z okupantem. Potocznie nazywana działalnością podziemną.

"Kotwica" – znak Polski Walczącej, symbol Polskiego Państwa Podziemnego, stosowany powszechnie w czasie okupacji niemieckiej w działaniach małego sabotażu. Po raz pierwszy pojawił się w Warszawie w marcu 1942 r. Został wyłoniony w konspiracyjnym konkursie, ogłoszonym przez Biuro Informacji i Propagandy. Kryteria oceny obejmowały m.in. wymowę patriotyczną i łatwość wykonania. Autorką wybranego projektu była Anna Smoleńska, instruktorka harcerska, studentka tajnego Uniwersytetu Warszawskiego (aresztowana w listopadzie 1942 r., zginęła w Oświęcimiu).

Kurier – pośrednik między krajem a Rządem RP na Wychodźstwie, którego zadaniem było przewożenie wiadomości i ważnych materiałów konspiracyjnych. Kurier nie był zaznajamiany z treścią przewożonych materiałów, (por. emisariusz).