Łódź była drugim, co do wielkości, po Warszawie, ośrodkiem miejskim w II Rzeczypospolitej, siedzibą władz wojewódzkich. Miasto stanowiło ważny ośrodek przemysłowy – było centrum produkcji tekstylnej. W 1939 r. liczyła 672 tys. mieszkańców, a ich liczba wzrosła od 1921 r. o 220 tys. Wśród obywateli Łodzi było 231 tys. mieszkańców pochodzenia żydowskiego (ponad 34 %) i 86 351 Niemców (blisko 13%).

Ze względu na przemysłowy charakter miasta, Łódź pozbawiona była dotacji inwestycyjnych ze strony państwa. Rozwój infrastruktury finansowany był ze środków lokalnego samorządu.

Miasto jako pierwsze w II RP wprowadziło powszechny obowiązek szkolny w zakresie szkół podstawowych. Magistrat sfinansował budowę nowoczesnych szkół podstawowych i sieci szpitali. Dzięki wsparciu samorządu, w 1930 r. powstało jedno z pierwszych w Europie muzeów sztuki współczesnej. W czasie II wojny światowej Łódź znalazła się w granicach III Rzeszy. W 1940 r. całą żydowską społeczność miasta odosobniono na terenie getta (ok. 300 tys. osób). W latach 1942 – 1944 w obozie zagłady Kulmhof (Chełmno nad Nerem) zamordowano większość jego mieszkańców, wojnę przeżyło ok. 900 osób. Getto zlikwidowano w sierpniu 1944 r.

W okresie okupacji niemieckiej w Łodzi był obóz koncentracyjny Radogoszcz i obóz koncentracyjny dla dzieci. Oprócz 300 tys. Żydów w czasie II wojny zginęło ok. 120 tys. polskich obywateli miasta.